تعیین کاربری بهینه فضای شهری زیرزمینی (مطالعه موردی خیابانهای منتخب مناطق 5 و6 شهر اصفهان)

رشد جمعیت شهرها امری اجتناب ناپذیر است. گذشته از این، برآورد شده است در قرن بیست و یکم بیش از 50 درصد جمعیت جهان در شهرهای بزرگ و کلانشهرها سکونت خواهند کرد. در این بین تأمین امکانات مناسب زندگی برای شهرنشینان از اهمیت بسیار بالائی برخوردار است، چرا که رشد شهرها به بقای زندگی شهرنشینان و فعالیت های اقتصادی مربوط به آنها بستگی دارد. فضا منبع بسیار آشکار تأمین امکانات برای توسعه شهری است. فضای زیرزمینی به فضائی گفته می شودکه زیر سطح زمین قرار دارد. شهر اصفهان با مشکلات عدیده ای نظیر قیمت بالا و فزاینده زمین، افزایش آلودگی های زیست محیطی و فشار کاربری اراضی روبه رو است.این تحقیق به دنبال تخصیص کاربری فضای شهری زیرزمینی و تعیین اولویت کاربری فضاهای شهری زیرزمینی است. معیارهای مسأله شامل کاربری های پارکینگ ،تسهیلات انبار و ذخیره، بخش تجاری ، گذرگاه و عمومی کاربری است. قیمت منطقه بندی زمین، ترافیک عبور و مرور، مساحت فضای سبز و سطح اشتغال به عنوان زیرمعیارهای مسأله در نظر گرفته شده اند. جامعه آماری و گزینه های مسأله شامل خیابان های شیخ صدوق شمالی، شیخ صدوق جنوبی، مصلی، هزار جریب، سجاد، اتوبان شهید همّت، آزادگان، شهید کشوری، میرفرندسکی، آبشار آئینه خانه در منطقه 6 شهر اصفهان و بلوار کشاورزی، ارتش، محتشم کاشانی، شریعتی، خاقانی، نظرغربی، توحید، حکیم نظامی، شهید آقارب پرست، شهدای صفه در منطقه 5 هستند. پرسش های تحقیق عبارتند از: 1- الویت بندی معیارهای مورد نظر چگونه است؟ 2- الویت بندی انواع زیرمعیارها براساس معیارهای مورد نظر چگونه است؟ 3- الویت کاربری خیابان های مورد بررسی شهر برای استفاده از فضای شهری زیرزمینی چگونه می باشد؟ از نرم افزار" expert choice" جهت بهره گیری از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(ahp) دو مرحله ای و از مدل برنامه ریزی خطی جهت بهینه یابی، در محیط gis استفاده شده است. نتیجه این است که در الویت بندی معیارهای مورد بررسی، پارکینگ در جایگاه اول و کاربری های بخش تجاری، گذرگاه و انبار در رتبه های بعدی قرار دارند . زیرمعیارهای مورد بررسی به ترتیب ترافیک عبور و مرور، اشتغال، فضای سبز و قیمت منطقه بندی زمین وزن دهی می شوند. پیرامون کاربری پارکینگ بزرگراه شهید همت بیشترین امتیاز و بزرگراه شهید کشوری کمترین امتیاز، برای کاربری انبار خیابان هزارجریب بیشترین امتیاز و خیابان خاقانی کمترین امتیاز ، پیرامون کاربری گذرگاه بزرگراه شهید همت بیشترین امتیاز و خیابان مصلی کمترین امتیاز، برای کاربری بخش تجاری و عمومی کاربری (حالت کلی) خیابان هزارجریب بیشترین امتیاز و بزرگراه شهید کشوری کمترین امتیاز را دارا هستند.